BBC, 2008
Adventures in architecture - Afl. 1: Beauty
In de eerste aflevering onderzoekt Dan Cruickshanck het concept schoonheid in de architectuur en bezoekt hij een aantal gebouwen uit verschillende tijdperken en culturen die universele schoonheid uitademen. Zo reist hij eerst naar een verre uithoek van Groenland om er samen met een Inuit-gids een iglo te bouwen: een haast perfect bouwwerk dat mooi is in zijn eenvoud en natuurlijkheid, twee eigenschappen die Dan ook in de Inuit-cultuur ontdekt.
Daarna gaat de reis naar China, waar Dan in Le Shan de grootste Boeddha-beeld uit de oudheid bezoekt. De schoonheid van de Boeddha wees miljoenen pelgrims de weg naar het Nirwana. Weelderige schoonheid vindt Dan in het Catharina-paleis in Sint-Petersburg, een hoogtepunt van de Russische barok. Het paleis werd haast helemaal verwoest in de Tweede Wereldoorlog en Dan vraag zich af of de restauratie even mooi is als het originele gebouw.
De hindoeïstische Zonnetempel van Konarak in Oost-India werd door de Britten bijna vernield omdat ze geschokt waren door de expliciete seksuele afbeeldingen in het heiligdom. De indrukwekkende middeleeuwse kathedraal van Albi moest de Kathaarse ketters zo imponeren dat ze zich weer ‘op het rechte pad’ begaven, maar Dan is vooral geïmponeerd door de prachtige baksteenarchitectuur van het gebouw.
Adventures in architecture - Afl. 2: Death
Donderdag 11 september 2008.
De architectuur heeft altijd en overal rekening gehouden met dat éne onvermijdelijke feit in het leven: dat we allemaal sterven. In het Tsjechische Sedlec vertelt Dan Cruickshanck het macabere verhaal van een kapel die werd gedecoreerd met menselijke beenderen.
Nog schokkender is de geschiedenis van de piramides van Yaxha Mayan in Guatemala: ooit waren ze het toneel van rituele mensenoffers. In Egypte bezoekt Dan de grafkamer van een faraovrouw en onderzoekt hij de rol van de complexe graftempels in de Oud-Egyptische dodencultuur.
Op het grootste kerkhof van Europa, Staglieno in Genua, verbaast dan zich over de mooie en zelfs erotische sculpturen. In Varanasi ten slotte staat hij oog in oog met de dood: de architectuur van de heilige stad is helemaal aangepast aan haar rol als ‘geliefde’ crematieplaats voor de hindoes.
Adventures in architecture - Afl. 3: Paradise - Egypt
Donderdag 18 september 2008.
Sinds het begin van de beschaving hebben mensen geprobeerd om paradijzen op aarde te creëren. In deze aflevering toont Dan Cruickshanck een aantal gebouwen die het religieuze of culturele ideaalbeeld van ‘het paradijs’ evoceren. In Egypte reist hij naar het Sint Catharina-klooster, één van de oudste monastieke gebouwen ter wereld en ondanks zijn op het eerst gezicht sobere constructie een waar paradijs in het midden van de onherbergzame Sinaïwoestijn, volgens de overlevering op de plaats van de ‘brandende braamstruik’ van Mozes.
Daarna bezoekt hij de ‘hangende tempel’, een Taoïstisch heiligdom in het Chines Hunyan. Het gebouw kleeft als het ware aan een rotswand. In Istanboel staat de prachtige Suleymaniye-moskee, de mooiste ter wereld. Hij symboliseert ‘de poorten van het paradijs’. Heel wat kleiner en pittoresker zijn twee eeuwenoude houten kerkjes in de Russische wildernis die nog altijd gebruikt worden. Tot slot verliest Dan zich in de drukke chaos van de heilige Indische stad Sri Ranganathaswamy, waar de hindoes het wonder van de schepping komen vieren.
Adventures in architecture - Afl. 4: Disaster
Donderdag 25 september 2008.
Hoe groots, indrukwekkend en monumentaal gebouwen ook kunnen zijn, de geschiedenis heeft ons geleerd dat ze door oorlog of natuurrampen op enkele minuten vernield kunnen worden. In deze aflevering bezoekt Dan Cruickshanck een aantal gebouwen die door zo’n tragedie getroffen werden of nu nog altijd bedreigd worden.
De rijke barokstad Dresden werd in de Tweede Wereldoorlog door geallieerde bombardementen met de grond gelijk gemaakt, maar wordt nu in haar vroegere glorie gereconstrueerd. In het Afghaanse Jam waagt Dan zijn leven door in volle oorlogsgebied een minaret te gaan bezoeken die een symbool van vrede en tolerantie is.
San Francisco is een stad die leeft met het vooruitzicht van een vernietigende aardbeving. Dan ontdekt er hoe de architectuur daar rekening mee houdt en levens kan redden als het ooit zo ver zou komen. In het Syrische Palmyra vertelt Dan over het tragische lot van deze illustere oasestad langs de Zijderoute die in conflict kwam met het machtige Romeinse rijk.
Adventures in architecture - Afl. 5: Connections
Donderdag 2 oktober 2008.
In deze aflevering onderzoekt Dan Cruickshanck hoe mensen overal ter wereld samenleven in grote steden. In Mumbai, New York, Brazilië en Damascus ontdekt hij bruisende gemeenschappen. Hij vraagt zich af waarom sommige steden zo succesvol zijn en andere tot mislukken gedoemd.
De Braziliaanse hoofdstad Brasilia werd ooit door de Communisten gebouwd, maar is nu een ‘reservaat’ voor de superrijken. Damascus is wellicht de oudste permanent bewoonde stad ter wereld. Dan probeert het geheim van haar ouderdom te achterhalen. De Rockefeller Center in new York is een van de beroemdste wolkenkrabbers van de stad. Hoe is dit gebouw, het resultaat van de Grote Depressie, uitgegroeid tot een stad in de stad?
Nog zo’n stad in de stad, maar van een heel andere orde, is Dharavi in Mumbai, de grootste ’sloppenstad’ van India. Miljoenen mensen hebben er ondanks hun grote armoede een thuis gevonden, maar nu dreigt Dharavi gesloopt te worden.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten